Bij ons thuis is de oudste gek op geschiedenis en dan vooral op de Tweede Wereldoorlog. Vraag me niet hoe een meisje van tien gefascineerd kan zijn door een oorlog, maar ze weet werkelijk alles over Anne Frank, Hitler en de geallieerden. Laatst hadden we het aan de keukentafel over NSB'ers - of USB'ers, zoals zij ze noemt. Dat krijg je als gamegeneratie, dan verdigitaliseer je alles. Ze had geen goed woord over voor NSB'ers. Die waren in haar ogen nog erger dan de Duitsers.
Toen ik probeerde uit te leggen dat het in oorlogstijd niet altijd zo eenvoudig is om aan de goede kant te staan, keek ze me met grote ogen aan. "Zou Nynke dan ook onderduikers bij de Duitsers aangeven, zodat die ze kunnen doodschieten?" vroeg ze scherp. Ik schudde van nee, maar tegelijkertijd betwijfel ik of ik wel zo'n held zou zijn geweest in de oorlog.
Ik ben een zacht ei. Sowieso niet geschikt voor het verzet en al helemaal niet voor geheime acties. Wanneer het er op aankomt, schijt ik zeven kleuren. 'Fight, flight or freeze' noemen ze dat. Dat zijn de drie natuurlijke reacties op gevaar. Bij 'fight' kies je er instinctief voor om de strijd aan te gaan. Bij 'flight' maak je je uit de voeten. En bij 'freeze' verstijf je. Ik dacht altijd dat ik bij die laatste categorie zou horen.
Vorige week vertelde ik over onze vakantieplannen op een naaktcamping. Daar zaten we dus afgelopen weekend. Vrijdagavond gingen we heerlijk naar de sauna en bedachten we rond half tien dat het nog wel lekker zou zijn om een duik in het zwembad te nemen. Toen we aan de kant van het bad stonden, zagen we een man op de bodem liggen. "Is dat normaal", vroegen we ons af. Je hebt van die mensen die zichzelf laten afzinken, op zoek naar totale rust. Maar deze totale rust duurde wel erg lang.
Een andere badgast in het zwembad maakte nietsvermoedend zijn baantjes totdat wij hem riepen. Bij het aanraken van de gezonken man, gebeurde er niets. Zonder ook maar te twijfelen hipte één van ons het water in, terwijl ik moord en brand riep om hulp. Ik heb geloof ik nog nooit zo hard geschreeuwd. In het Fries ongetwijfeld, maar mijn noodkreet werd in iedere taal begrepen. In no time kregen we hulp en hebben we de man op de kant getild, waar direct de reanimatie begon.
Iedereen haalde opgelucht adem toen de man beetje bij beetje weer bij kennis kwam. Ingepakt in kleden en zo'n aluminium deken kwam hij langzaamaan weer tot leven. Toen de ambulance hem meenam, keken wij elkaar aan daar bij de rand van het zwembad. Wat een relaxed avondje sauna had moeten worden, veranderde in een split second in een reanimatie. Met godzijdank een goed einde.
Fight, flight or freeze. Haak daar nog maar eentje aan toe. Scream. Ik ben erachter gekomen dat ik niet vecht, vlucht of bevries; nee, ik begin te schreeuwen. Nou schijnt dat ook best een goed idee te zijn in noodgevallen, zo bleek maar weer. Dus mocht je mij binnenkort weer eens horen schreeuwen, denk dan maar zo: ze kan er niets aan doen. Het is een natuurlijke reactie.
